De meest gestelde vragen over CurieuzenAir

Hoewel we niet alle data kunnen delen omwille van privacy-regels, zijn de coördinaten van de meetlocaties en de meetresultaten wel beschikbaar. Wil je verder in de data duiken? Neem dan zeker contact met ons op via info@curieuzenAir.brussels.  

Net als CurieuzenAir, mat Les Chercheur d’Air de NO2 concentratie op in Brussel. Op 134 plaatsen in Brussel volgde Les Chercheur d’Air gedurende een heel jaar de NO2-concentratie op. Dit maakt de twee burgeronderzoeken erg complementair. Door een jaar lang te meten, slaagde Les Chercheur d’Air er in de variatie van de NO2-concentratie doorheen de tijd in kaart te brengen. CurieuzenAir focuste zich op een korte meetperiode van vier weken maar deed metingen op 3.000 locaties verspreid over het hele Brusselse Gewest. Dit laat ons toe om de verschillen tussen gemeentes, wijken en zelfs straten in kaart te brengen. Bovendien kunnen we met de CurieuzenAir-dataset een inschatting maken van de NO2-concentraties waaraan alle inwoners van Brussel worden blootgesteld.

Resultaten van Les Chercheur d’Air en CurieuzenAir waren erg vergelijkbaar. Zo werd in beide onderzoeken de Europese norm voor NO2 op ongeveer 1,5% van de meetlocaties overschreden. Ook de gemiddelde NO2-concentraties erg dicht bij elkaar: 23 µg m-3 bij Les Chercheur d’Air en 24 µg m-3 in CurieuzenAir.  

CurieuzenAirs maten de luchtkwaliteit in hun straat gedurende vier weken, van 25 september tot 23 oktober 2021. De luchtkwaliteit varieert echter doorheen de tijd en zal anders zijn in de zomer dan in de winter. Deze verschillen werden in rekening gebracht bij het berekenen van de CurieuzenAir-resultaten. Door de continue metingen uitgevoerd in de meetstations van Leefmilieu Brussel en het Europese Parlement te combineren met de CurieuzenAir-meetbuisjes, geven de CurieuzenAir resultaat een goed beeld van de gemiddelde concentratie over 2021. De CurieuzenAir-resultaten hadden dus exact hetzelfde geweest als we de metingen hadden uitgevoerd in een ander seizoen. 

De CurieuzenAir resultaten tonen aan dat de luchtkwaliteit erg goed is in de nabijheid van bossen en parken. Hiervoor bestaan twee belangrijke redenen. In de eerste plaats kunnen bomen om NO2 uit de lucht op te nemen en zo de lucht te zuiveren. De tweede reden is eerder indirect. In bossen en parken is de uitstoot aan NO2 vaak laag of zelfs helemaal nul omdat verkeer hier wordt weggehouden. De luchtkwaliteit is dus automatisch ook beter omdat er minder bronnen van vervuiling zijn in de directe omgeving. 

De luchtkwaliteit is niet overal dezelfde. De resultaten van CurieuzenAir tonen grote verschillen aan in de luchtvervuiling tussen de verschillende gemeenten in het Brusselse Gewest. Hoogste waarden werden opgemeten ter hoogte van de kleine ring (Stad Brussel) en waren tot tien keer hoger dan de laagst NO2 concentraties opgemeten in het Zoniënwoud. Benieuwd naar de de gemiddelde waarden uit jouw gemeente? Neem zeker een kijkje in het wetenschappelijk rapport (Supplementary Table 1 op pagina 47). 

Een resultaat dat afwijkt van je verwachting kan verschillende oorzaken hebben.

CurieuzenAir bevestigt dat de luchtkwaliteit in Brussel de laatste jaren aanzienlijk is verbeterd. Het overschrijdingsniveau (d.w.z. het percentage locaties waar de EU-grenswaarde van 40 μg m-3 wordt overschreden) bedraagt slechts 1,4 % in 2021, wat laag is wanneer het in historisch perspectief wordt geplaatst.

Een belangrijke kanttekening is dat de CurieuzenAir meting van NO2 enkel informatie geeft over luchtverontreiniging gerelateerd aan verkeer. Het effect van huisverwarming en houtstook op de luchtkwaliteit wordt door onze metingen niet goed weergegeven. Dit omdat dit vooral bronnen zijn van fijn stof en minder van NO2. Fijn stof kon in dit project niet gemeten worden. Een CurieuzeNeuzen-meting in een verkeersarme buurt waar veel hout verbrand wordt, zal dus wellicht een laag meetresultaat geven.  

Bij een beperkt aantal meetpunten heeft de meting geen betrouwbaar resultaat opgeleverd. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Soms zijn het spinnen of slakken die zich in de buisjes hebben genesteld, een aantal keer ontvingen we slechts één buisje retour en heel soms ging er iets mis bij de analyse van de meetbuisjes in het laboratorium. Dit was zo bij 8.5% van de meetpunten. Rekening houdend met de schaal van dit onderzoek, is dit een klein percentage.

Belangrijk om te weten is dat elke deelname van belang is in dit grootschalige onderzoek! Jij hebt dit onderzoek mee mogelijk gemaakt en er mee voor gezorgd dat de luchtkwaliteit in Brussel op de agenda is gezet.

Op de stippenkaart bij een van onze mediapartners – De Standaard, Le Soir en BRUZZ – bekijk je de andere resultaten in jouw buurt. Op die manier ben je toch op de hoogte van de gemeten luchtkwaliteit in jouw directe omgeving.

Een aantal artikelen is gratis beschikbaar bij onze mediapartners Le Soir, De Standaard en BRUZZ. In deze artikelen vind je alle informatie die je nodig hebt om de stippenkaart correct te lezen en te begrijpen. Wil je echt diepgang en de details van het onderzoek kunnen bespreken met vrienden, familie en buren? Bekijk dan ook zeker de + artikelen! Na registratie kan je bij onze partners vaak de eerste artikelen online gratis lezen. Je kan je natuurlijk ook abonneren, en de gedrukte kranten van De Standaard en Le Soir op zaterdag 19 maart kopen. Deze staan boordevol achtergrondinformatie en inhoudelijke analyses over het onderzoek.

De CurieuzenAir kaart toont de gemeten NO2 concentratie op de plaats waar het meetbord werd opgehangen. Bij de selectie van de CurieuzenAir-locaties werd er voorkeur gegeven aan plaatsen waar de luchtkwaliteit kon worden gemeten op de eerste of de tweede verdieping. Toch gebeurden metingen soms op een hogere verdieping. Omdat de luchtkwaliteit sterk verbeterd als je afstand tot de bron van de vervuiling toeneemt, kan een effect hebben op de gemeten NO2 concentratie. Bij het klikken op een punt van de CurieuzenAir-kaart krijg je daarom steeds meer informatie over de verdieping waar de meting werd uitgevoerd  

Het kan zijn dat de gegevens onjuist zijn gecodeerd of dat er per ongeluk verkeerde gegevens werden ingevoerd bij de registratie.  Laat het ons weten via dit formulier.

Een hoge meting aan je voordeur is geen reden om te verhuizen. We brengen slechts een derde van de onze tijd thuis door. De luchtkwaliteit in jouw straat is dus ook maar gedeeltelijk verantwoordelijk voor jouw totale dagelijkse blootstelling. Jouw totale dagelijkse blootstelling aan NO2 is de som van de lucht die je thuis inademt, onderweg naar het werk, zittend op school, of tijdens het sporten. 

Momenteel staat er geen CurieuzenAir-vervolgonderzoek gepland. Mocht je zelf aan de slag willen met luchtkwaliteitsmetingen in jouw straat, dan kan je informatie inwinnen bij Buro Blauw. Zij werken met dezelfde meetbuisjes die ook in CurieuzenAir gebruikt zijn.

We hebben er alle vertrouwen in dat je dit op een creatieve manier kan oplossen! Pak een post-it of neem een grote stift en duid je resultaat aan. Zo valt jouw meetresultaat nog meer op. 

CurieuzenAir bracht de stikstofdioxide (NO₂) concentratie in het Brusselse Hoofdstedelijke gewest in kaart. We focussen ons op NO₂ omdat dit een belangrijke indicator is van luchtverontreiniging door het verkeer, waarbij hoge concentraties ernstige gevolgen kunnen hebben op onze gezondheid. Maar luchtkwaliteit is meer dan NO₂ alleen. Andere types luchtverontreiniging zoals fijnstof verdienen het om in kaart te worden gebracht. Andere burgerwetenschapsprojecten zoals Luchtpijp bieden je de kans om je eigen fijnstof sensor in elkaar te knutselen en de concentratie continue op te meten.

In september 2021 deed de WHO nieuwe aanbevelingen voor een lagere grenswaarde. Na deze wijziging hebben wij besloten onze schaal aan te passen om beter aan te sluiten bij dit laatste WHO-onderzoek. De kleurenschaal is enkel aangepast voor plaatsen met hoge NO₂-concentraties.

De CurieuzenAir kaart toont de gemeten NO2 concentratie op de plaats waar het meetbord werd opgehangen. Indien de woning (en het meetraam) op een grote afstand van de baan liggen, kan dit een effect hebben op het meetresultaat. Dit omdat de luchtkwaliteit sterk verbeterd als je afstand tot de bron van de vervuiling toeneemt. Om de privacy van alle CurieuzenAirs te beschermen, kunnen we de exacte locatie van het meetbord niet meedelen. 

Je kan hier een nieuwe poster downloaden.

De meting gebeurde via een eenvoudige meetopstelling: deelnemers bevestigden (plakten) een makelaarsbord aan de buitenkant van het raam, met in de “neus” van het bord twee meetbuisjes. Dit makelaarsbord bleef in oktober 2021 4 weken hangen. Op de laatste dag van de metingen, zaterdag 23 oktober 2021, werden de twee meetbuisjes opnieuw binnengebracht bij een DPD Pick-up punt. Hierna werden de buisjes in het laboratorium geanalyseerd. De resultaten worden 18 maart 2022 bekendgemaakt.