1. CurieuzenAir biedt een uniek, zeer gedetailleerd overzicht van de luchtkwaliteit in een grote Europese stad (Brussel). Met de hulp van burgers werden op 3.000 meetpunten in de stad luchtkwaliteitsgegevens verzameld. Een hoog percentage van de metingen (83%) voldeed aan alle criteria voor kwaliteitscontrole. Dankzij de hoge bemonsteringsdichtheid maakt de CurieuzenAir-dataset een betrouwbare raming mogelijk van de NO2-blootstelling voor alle inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze manier van datacollectie is uniek op internationaal niveau.
2. Met ongeziene details onthult CurieuzenAir de impact van verkeersemissies op de luchtkwaliteit in heel Brussel. De luchtkwaliteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest varieert aanzienlijk: De NO2-concentraties vertonen een vertienvoudiging tussen de laagste waarde (6,2 μg m-3) en de hoogste waarde (60,5 μg m-3). CurieuzenAir onthult zowel lokale hotspots van NO2-verontreiniging (1,4% van de locaties ligt boven de EU-drempel van 40 μg m-3) als stedelijke zones met een zeer goede luchtkwaliteit (1,6% van de locaties blijft onder de WHO-drempel van 10 μg m-3). Plaatselijke verkeersemissies en slechte ventilatie in street canyons lijken de belangrijkste oorzaken te zijn van de waargenomen verschillen in luchtkwaliteit.
3. CurieuzenAir bevestigt dat de luchtkwaliteit in Brussel de laatste jaren aanzienlijk is verbeterd. Het overschrijdingsniveau (d.w.z. het percentage locaties waar de EU-grenswaarde van 40 μg m-3 wordt overschreden) bedraagt slechts 1,4 % in 2021, wat laag is wanneer het in historisch perspectief wordt geplaatst. De CurieuzenAir-dataset onderstreept dus de verbetering van de luchtkwaliteit tijdens het voorbije decennium (het geraamde overschrijdingsniveau bedroeg 50% in 2010 en 10% in 2019). Deze verbetering wordt toegeschreven aan een vermindering van de NO2-uitstoot door zowel een betere technologie (strengere emissiedoelstellingen opgelegd door de EU-wetgeving; invoering van lage-emissiezone) als een lagere verkeersintensiteit (telewerken gestimuleerd door de COVID19 -pandemie; voetgangersgebieden met weinig verkeer; meer fietsen).
4. De luchtverontreiniging door NO2 blijft een aanzienlijke impact hebben op de gezondheid van de bevolking van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en zal dat ook in de toekomst blijven doen. Onlangs heeft de Wereldgezondheidsorganisatie haar richtlijnen herzien en een drempelwaarde van 10 μg m-3 naar voren geschoven als het concentratieniveau (jaargemiddelde) waarop de gezondheidseffecten voor het eerst nar voren komen. Uit de CurieuzenAir-dataset blijkt dat 98,6% van de Brusselse bevolking woont of werkt op een plaats waar deze drempelwaarde wordt overschreden.
5. CurieuzenAir brengt een duidelijk patroon van “luchtongelijkheid” aan het licht in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Er is een duidelijk verband tussen de sociaaleconomische status van de Brusselaars en de luchtkwaliteit (jaarlijkse NO2-concentratie) op hun woonlocatie. In gebieden met een hogere bevolkingsdichtheid is de NO2-concentratie hoger en mensen met een hoger inkomen hebben meestal een betere luchtkwaliteit op hun woonplek (ondanks het feit dat ze meer auto’s hebben).
6. CurieuzenAir illustreert de kracht van grootschalige burgerwetenschap. De uitgebreide gegevensverzameling in CurieuzenAir was niet mogelijk zonder de enthousiaste hulp van 1000 burgers. De CurieuzenAir dataset heeft ongekende inzichten opgeleverd in de patronen
van luchtverontreiniging, wat kan helpen om bestaande modellen te verbeteren en het toekomstige beleid beter te informeren. Op die manier hebben de burgers van Brussel rechtstreeks bijgedragen tot een beter milieubeleid in het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
7. CurieuzenAir levert niet alleen gedetailleerde gegevens voor Brussel, maar toont ook patronen en trends die zeer relevant zijn voor andere Europese steden. Hoewel de door COVID veroorzaakte vermindering van de verkeersintensiteit waarschijnlijk tijdelijk is, houdt een deel van de waargenomen verbetering verband met het EU-beleid inzake luchtkwaliteit en zal deze permanent zijn. Wij stellen dat deze effecten niet specifiek zijn voor de context van Brussel. Als in andere Europese steden gegevens van het CurieuzenAir-type zouden worden verzameld, zullen ze waarschijnlijk vergelijkbare patronen en trends vertonen. In die zin vormt CurieuzenAir een relevante casestudy voor de impact van het luchtkwaliteitsbeleid in alle Europese steden.
